کار فلسفه پیش بردن عقلانیت در تاریخ است

 به گزارش مهر، محور روز جهانی فلسفه امسال جوامع شمول گرا؛ سیاره پایدار است. جوامع شمول گرا یعنی جوامعی که هویت های مختلف در کنار هم زندگی می کنند و هویت های متکثر را به رسمیت می شناسند و هویت خاصی را اصالت نمی دهند و هویت خاصی را حذف نمی کنند.

دکتر منوچهر صانعی دره بیدی در مورد اینکه فلسفه چگونه می تواند به تشکیل چنین جوامعی کمک کند به خبرنگار مهر گفت: در کل فلسفه کارش به پیش بردن عقلانیت در تاریخ است. یعنی اینکه در چارچوب عقلانیت رفاه عمومی را گسترش بدهد و از درد و رنج های عمومی بکاهد. منتها مشکلی که است در اینجا این است که همان داستان جهانی شدن پیش می آید. یعنی ایا فرهنگ های ملی و بومی و محلی باقی می مانند؟

وی افزود: این مسئله، مسئله دشواری است برای اینکه ممکن است که کسی تعمدی با فرهنگ های بومی دشمنی نکند و ممکن است که هدف این نباشد که فرهنگ های بومی و محلی را ریشه کن کرد، اما جهانی شدن خودش به معنای یکرنگ و یکدست شدن فرهنگ ها است و این مسئله عملاً به این معنی است که فرهنگ های بومی و محلی رنگ می بازند.

این محقق و پژوهشگر فلسفه تصریح کرد: یعنی این خود ادعایی که در سؤال شما بود چندان قابل دفاع نیست. در همین 40، 50 سال گذشته نسبت به یکرنگ شدن فرهنگ ها و از وقتی که سیستمهای رادیو و تلویزیون و در این 10، 20 سال اخیر هم اینترنت و ماهواره راه افتاده است متناسب با گسترش اندیشه های کلی در یک سطح می بینیم که اندیشه های بومی و محلی کمرنگ شده است. در کشور خودمان بنده نمونه هایش را بسیار سراغ دارم که ذکر کنم. اینچنین است که اصل ادعای شما اثباتش دشوار است و فرهنگ های بومی و محلی کمرنگ می شوند.

استاد بازنشسته فلسفه دانشگاه شهید بهشتی در مورد اینکه چه بسترهای فکری ای باعث می شوند تا هویتی خود را اصیل و درست بداند و سایر هویت ها را حذف کند هم اظهار داشت: اصیل و درست بودن معیارش این است که اولاً چقدر قابلیت اجرا دارند آیا فقط تئوری و حرف اند یا می شود اجرا کرد. وقتی که امکان اجرایی داشته باشند چقدر مورد قبول اکثریت مردم قرار می گیرند. منظورم از مردم هم 7 میلیلارد جمعیت انسان های روی کره زمین است.

این محقق و پژوهشگر فلسفه تصریح کرد: وقتی این دو مقوله تحقق پیدا کرد معیار نهایی این است که چقدر از درد و رنج انسان ها می کاهد، چقدر از بیماری ها، گرسنگی ها و فقر می کاهد و چقدر نابرابری های اجتماعی را کنترل می نماید. در توزیع ثروت چقدر مؤثر است اینها معیارهایی است که هر تئوری ای که این معیارها را داشته باشد پیش می برد.